İskoçya`da Psikiyatrist Olmak
Farklı hikayelere sahip, İskoçya`da yaşayan Türk`lerin deneyimlerini sizlerle buluşturduğum röportajlar serimin 3. konuğu psikiyatrist Kübra. Biz mühendis olarak sürecimizden sıklıkla bahsettik, bildiklerimizi aktardık. Ancak bilmediğimiz alanlar ne çok! Yurt dışında yaşam konusuna derinlemesine girmek için röportajlar serisinde mutlaka bir sağlık çalışanı olmalıydı. Özellikle psikiyatrist ise en çok merak ettiğim meslek grubuydu. Kübra bize İskoçya`da psikiyatrist olmak ile ilgili herşeyi en ince detayına kadar anlattı. Kendisi Edinburgh`da yaşıyor. Bir sağlık çalışanı nasıl denklik alıyor, nasıl zorluklardan geçiyor merak ediyorsanız sözü daha fazla uzatmadan Kübra`ya bırakalım.
Bu arada şunu da belirtmek istiyorum: İskoçya Birleşik Krallık`a bağlı 4 ülkeden biri olduğu için İngiltere`de doktor olmak için şartlar ne işe İskoçya`da da aynı. Bu sebeple yazımızı komple Birleşik Krallık`ta doktorluk süreci olarak değerlendirebilirsiniz.
1.Türkiye`de doktorların çalışma şartlarından ve İskoçya`ya geliş hikayenden kısaca bahseder misin?
Öncelikle şunu söyleyeyim ben Türkiye’de hekimlik şartları kötü olduğu için gelmedim İskoçya’ya. Memnun olmadığım başka şeyler vardı, o yüzden göç etmeye karar verdim. Mesleğim hekimlik olduğu için tıp denkliği alarak göç ettim. İngilizcem iyi olduğu için İngilizce konuşulan ülkeleri araştırmaya başladım, bizim şartlarımız için en mantıklı seçeneğin Birleşik Krallık (UK) olduğuna karar verdik. Edinburgh’dan teklif aldığım için de İskoçya’ya geldik.
Ama yanlış anlaşılmasın, Türkiye’de hekimlik şartları kötüydü. Bunu başka bir sistemde çalışmaya başlayınca daha iyi anladım. Geliştirilebilecek çok şey var ancak geliştirmeye istekli yönetici yok gibi.
Kimse verdiğimiz hizmetin niteliğini umursamıyordu. Kapıya gelen hasta geri çevirilmedikçe hasta da yönetici de mutlu oluyordu. Ancak bir hekim olarak ben, zamanım olsa bana gerçekten ihtiyacı olan hasta için çok daha fazlasını yapabileceğimi biliyordum. Ama zamanım yoktu. Psikiyatri uzmanıyım, Türkiye’de randevulu 30 hasta + 10 tane randevusuz hasta bakmam isteniyordu. Bir yandan da servis hastalarını takip etmem, başka servislerde psikiyatriye danışılması gereken hasta varsa onları görmem ve acil başvurularını değerlendirmem gerekiyordu.
Günde ortalama 50 hasta, 8 saat mesai bunun 1 saati öğle molası. 7 saatte hizmet vermem gereken 50 kişi, hasta başı ortalama 7 dk. Ama çok sayıda hasta görmek çok fazla tecrübe demek, Türkiye’deki kariyerim bana bu tecrübeyi sağladı..
İskoçya’da ise sevk sistemi var. Önce GP (aile hekimi) görüyor hastayı ve depresyon/anksiyete gibi yaygın psikiyatrik hastalıkların tedavisini GP düzenliyor. GP psikiyatriye sevk ediyorsa hastanın benim uzmanlığıma ihtiyacı olduğunu düşündüğü için sevk ediyor. Buradaki ilk aylarımda gördüğüm her hastanın gerçekten benim görmem gereken kompleks hastalar olması beni şaşırtıyordu.
2. Senin bu kararı almana vesile olan en itici güç ne oldu?
Bir başka yerde şansımı denemek hep aklımdaydı ama en itici güç eşim oldu. Göç
etmek kolay değil, tek başıma cesaret edemiyordum. Eşimle tanıştıktan sonra bu kararı birlikte aldık, birbirimize her adımda destek olduk. Tek başıma olsaydım muhtemelen yapamazdım.
3. İskoçya`ya taşınmadan önce İngilizcen ne seviyedeydi? İskoçya`da doktorluk yapmak için gerekli İngilizce seviyesi nedir? Hastalarınla aksan konusunda zorlandığın oluyor mu?
İskoçya Birleşik Krallık’ın (UK) bir parçası ve tüm UK’de tıp denkliği için kurallar aynı. Hangi yolla denkliğe başvurursanız vurun, sonuçta hep iyi derecede İngilizce bilmeniz gerekiyor. Hekimlik gibi insanı ilişkilerin ve iletişim becerilerinin önemli olduğu bir branşta diliniz iyi olması gerek. Benim İngilizcem taşınmaya karar verdiğimizde iyi düzeydeydi. Birkaç ay kendim çalışarak İELTS’e girdim.
Verebileceğiniz iki dil sınavı var, iki sınavında listening, reading, speaking, writing bölümleri var. Sınavlardan biri benim de girdiğim academic İELTS, her branştan 9 üzerinden minimum 7 almanız ve total skorunuzun da minimum 7.5 olması gerekiyor.
Diğer sınav OET, tıbbi İngilizce ağırlıklı bir sınav. Daha çok tercih ediliyor çünkü tüm bölümler tıbbi İngilizce odaklı, mesela speaking de hasta görüşmesi yapıyorsun ya da writing de hasta notu yazıyorsun gibi. Academic İELTS de konu şansına, hakkında fikir sahibi olmadığın bir konu gelirse kaliteli fikir üretip yazman da ya da konuşman da zor oluyor.
Hastalarım ile konuşma konusuna gelecek olursak ilk geldiğimde zorlandığım oluyordu ancak İskoçlar bu konuda çok anlayışlı.
Anlamadığımı söyleyince hep tekrar ettiler. Artık zorlanmıyorum diyebilirim ama hala sık sık hiç bilmediğim kelimeler ya da local deyimler duyuyorum. Anlamını sorduğum da genelde hoşlarına gidiyor, açıklıyorlar.
4. İskoçya`da doktorluk için denklik şartlarından bahseder misin?
Tüm UK’de denklik şartları aynı. General Medical Council (GMC) tip denkliğini düzenliyor. Ben GMC’nin denklik sınavlarına girdim (PLAB), ancak bu sınavları güncelleyecekler ÜKMLE yapacaklar. GMC’nin sitesinde konuyla ilgili detyalı bilgi vardır.
Bir diğer denklik yolu da branşınızın Royal College sınavlarına girmek. Her Royal College’in sınava girebilme şartı farklı. Mesela Psikiyatri için Çocuk psikiyatrisinde ya da Learning disability de çalışmış olmak, en az 2 yıl psikiyatride çalışmış olmak gibi şartlar var. Bu yol genel olarak daha zor. Çünkü bu sınavlar buradaki asistanların da girdiği sınavlar, rakipleriniz tüm eğitimini burada almış kişiler oluyor ve sisteme hakim olmanız gerek. NHS ve Türk sağlık sistemi bambaşka iki system, NHS’e hakim olmadan geçmek çok zor ancak sıkı bir çalışmayla neden olmasın. Diğer bir dezavantajı da sınav sayısının az olması, sene de birkaç kez yapılıyor sınavlar, birinden kalırsanız tekrar girmek için uzun süre beklemeniz gerek.
Bir başka yol GMC approved training programme bitirmiş olmak ancak Türkiye’de bu şartı sağlayan klinik yok o yüzden detay vermeyeceğim. Ya da GMC’nin kabul ettiği başka medical board denkliğine sahip olmak. Mesela USMLE Step-2 CS geçenler için GMC denklik veriyor. Farklı branşlar için farklı denklik yolları veya sınavlar olabilir. Türkiye’deki uzmanlar ilgili branşın Royal College websitesinden detaylı öğrenebilirler.
Bir diğer bu aralar çok popular olan yol Portfolio Pathway/CESR. Bu ara çok fazla ilan düşüyor önüme, uzman doktorlar için İngiltere’de sınavsız denklik şartı şeklinde. Ancak CESR o kadar kolay değil, NHS sistemine hakim olduğunuzu ispatlamanız gerekiyor, bu da UK’de çalışmadan çok mümkün değil. Henüz Türkiye’den CESR yaparak denklik alıp gelmiş biriyle tanışmadım ama başka yollarla denklik alıp geldikten sonra UK’de çalışırken CESR yapanlar var. Bu konuda Dr. Eylül Gün (@eylulspath) cok faydali YouTube videolari cekiyor, tavsiye ederim.
5. Bu süreçte özel bir hazırlık yaptıysan bunlar neler oldu? Yararlandığın kaynaklar nelerdi?
Denklik için hazırlık yaptım tabii. Her sınav için kurs aldım. Dil sınavı için kurs almadım, PLAB 1 için plabable üyeliği aldım, PLAB 2 için Aspire’in kursuna gittim. Ben denkliğimi Kasım 2019’da aldım, birkaç ay sonra pandemi nedeniyle sınırlar kapatıldı, buraya gelişimiz 2 yıl kadar ertelendi. O sürede psikiyatri sınavlarına da başladım.
MRCPsych Paper A ve Paper B için SPMM kursu aldım, Paper A için RCPsych’in kendi kaynağı olan Training Online (TRON) modüllerini aldım. Son sınav olan Pratik sınav için (CASC) için passthecasc üyeliği aldım. Ben sınavları tamamlayalı epey zaman oldu, güncel kaynaklardan pek haberdar olmadığımı da söyleyeyim.
Özetle İskoçya`da doktor olarak çalışmak istiyorum, neler yapmam gerek?
- Önce denklik almak gerek.
- Daha sonra iş bulmak gerek. İş bulmak için baya başvuru formu doldurup sonra shortlisted olursanız mülakata giriyorsunuz. Türkiye’de hekimler atama usulüyle ise girdiği için mülakat işi bize çok yabancı.
- İş bulduktan sonra da certificate of Sponsorship (COS) düzenleniyor ve bu COS ile vizeye başvuruyorsunuz.
Sonra uçak bileti, valiz toparlama, taşınma :).
6. İskoçya`da bir doktor olarak çalışma rutininiz nasıl?
Full time çalışan bir Specialty Trainee’yim (asistan hekim). Haftada 1 tam gün araştırma günüm, yarım gün eğitim günüm, 2 yarım gün klinik içi toplantılarım var.
Ortalama 2 gün klinik yapıyorum, yani hasta görüyorum. Kalan yarım günde de genelde nöbet ertesi izinli oluyorum.
Burada en sevdiğim uygulamalardan biri haftalık süpervizyon seanslarımın olması, ilgili bölümün hocasıyla her hafta en az bir saat hasta tartışıyoruz veya eksik hissettiğim bir konuyu konuşuyoruz.
7. Büyük olasılıkla en merak edilen konu; İskoçya`da doktor maaşları sence nasıl?
Doktor maaşlarının iyi olduğu birkaç ülke var ama UK bunlardan biri değil.
8. İskoçya`ya doktor olarak gelmek kolay mı yoksa şimdi ki ben olsam başka bir ülke denerdim diyor musun?
Ben İskoçya’ya geldiğim için memnunum. Hatta UK içinde başka bir yere gitmeyi de düşünmüyorum çünkü İskoçları çok seviyorum. UK’de çalışmanın en güzel yanı da özellikle burada consultant olduktan sonra dünyadaki birçok ülkede çalışabilecek olmak. Birleşik Arap Emirlikleri’nden Avustralya’ya kapılar açılıyor önünüzde.
Biraz da İskoçya sorularına geçmek istiyorum. Macerana bu kanaldan ortak olurken hem gurur duydum hem de çelikten azminin ve sabrının olduğunu düşündüm. Herhalde doktor olsam suan ki ben ile bunu yapacak bir motivasyonu kendimde bulamazdım. Tıp alanının aksine mühendislik alanındaki tecrübelerimiz için bundan bambaşka diyebilirim. Çünkü Okan`da bende mülakat süreçlerinde teknik mülakata alınmıştık ama sonrasında kimse bize ne üniversite diplomamızı sordu ne de istedi. Teknik beklentiyi karşıladığımız sürece mühendislik diplomasi konusunda herhangi bir denklik sürecimiz olmadı.
İskoçya ile ilgili aklına gelen ilk 3 şey nedir?
Yağmur, doğa ve viski 😀
Sence burada ırkçılık var mı?
İlla ki ırkçı insanlar vardır. Ama Edinburgh İskoçya’nın diğer şehirlerine göre büyük ve daha kozmopolit bir yer. İnsanlar multikültürel olmaya çok alışkınlar.
Ben ırkçılığa maruz kalmadım.
Ev bulma sürecinizden bahseder misiniz? Burada kimle konuşsam en zorlu konu ev bulmak olduğunu söylüyor.
Ev bulmak çok zordu. Bir de bizim 2 kedimiz var. Ülkeye yeni gelmiş hiç bir kredi skoru geçmişi olmayan kedili iki göçmene kimse eşyalı ev vermek istemedi. Birgün instagramda hala ev bulamadık diye ağlamalı bir story atmıştım. Fakülteden yıllardır görüşmediğim bir arkadaşım mesaj attı Edinburgh’da yaşayan bir arkadaşı varmış ve eşinin emlak ofisi varmış. Onlar ev buldular sağolsunlar. 6 aylık kirayı peşin verdik, kedi nedeniyle depozitoyu biraz yüksek ödedik. 2 aya yakın sürdü ev bulmamız.
İskoçya`da sevdiğin sevmediğin şeyler neler?
İskoçya’ya dair en sevdiğim şey insanları. Tüm İskoçya mı böyle emin değilim gerçi ama Edinburghlular çok destekleyici, anlayışlı ve yardımseverler. Uzun yaz akşamlarını çok seviyorum. Ben sıcaktan hiç hoşlanmam, o yüzden İskoçya’nın yazı benim için ideal.
En sevmediğim şey ise uzun kış geceleri. Hiç gün aydınlığı görmeden geçirdiğim günlerim oluyor bazen, ise girerken de çıkarken de hava karanlık oluyor.
Kübra`nın sürecine ortak olurken kesinlikle İskoçya`da ya da Birleşik Krallık diyebilirim doktor olmanın hiç kolay olmadığını düşündüm. Ancak bunu başaran yüzlerce kişiden biri de siz olabilirsiniz.
Şimdiden bu yola çıkmayı düşünen, yola çıkmış ya da yolun başında olan herkese başarılar dilerim.
İskoçya`ya MEB bursu ile yerleşen Kübra ve Fuat`ın hikayesine buradan ve İskoçya`dan dünyaya açılan kasnak sanatçısı Sıla`nın hikayesine de buradan ulaşabilirsiniz.
Biz Instagramda da varız! İskoçya ile ilgili daha fazla içerik, Viktorya tarzı evimizin yenileme süreçleri ve İskoçya`da iş yaşamı gibi konular hakkında daha fazlasını bulabileceğiniz Instagram hesabımıza beklerim sizi!
There are 2 comments
Hangi hastanede çalışıyor Kübra hanım.
Türkçe konuşan psikiyatrist ile çalışmak iyi olur.
Merhabalar hastane bilgisini ben kendisine sormadan paylasamiyorum, instagram uzerinden sayfasini etiketlemistim. Kendisine sorabilirsiniz 🙂
Comments are closed.