YLSY sayesinde Kübra Türkiye`de Kilis`te bir köy öğretmeniyken şu an İskoçya`da doktora eğitimine devam ediyor. Türkiyeye döndüğünde ise Hacettepe Üniversitesinde akademisyen olarak hayatına devam edecek
İskoçya kapılarını YLSY (MEB) Bursu ile Açan O Çift: Kübra ve Fuat
Röportajlar serisinin 2. konuğu, büyüklerimizin dediği gibi pırıl pırıl 2 genç arkadaşım: Kübra ve Fuat. Kendilerinin İskoçya macerası MEB’in yetişmiş insan kaynağı ihtiyacının karşılanması amacıyla vermiş olduğu burs (YLSY – Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim Görmek Üzere Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme) ile başladı. Bu bursu daha önce duymuştum ancak daha önce yararlanan kimseyi tanımıyordum. Dolayısıyla direkt 1. ağızdan bu imkanı dinlemek benim için mükemmel oldu.
İnsanı derinden etikileyen, inanilmaz, azim dolu bir maceraları var. Kübra Türkiye`de Kilis`te bir köy öğretmeniyken şu an İskoçya`da doktora eğitimine devam ediyor. Türkiyeye döndüğünde ise Hacettepe Üniversitesinde akademisyen olarak hayatına devam edecek.
Kübra ile Fuat kimmiş, onların İskoçya macerası nasıl gerçekleşmiş direkt onların ağzından dinleyelim.
Lütfen bu yazıyı ilgisini çekeceğini düşündüğünüz, yurt dışında akademik kariyer yapmak isteyen kim varsa onlarla paylaşın ki herkese rehber olsun.
Kübra ile Fuat`ı tanıyalım
Merhabalar, öncelikle bize bu blogta yer verdiğiniz için çok teşekkür ederiz. Okuyuculara anlatacak çok şeyimiz var.
Ben Kübra, eşim Fuat ile 2021’in ekim ayında İskoçya Edinburgh’a taşındık. Önce kendimden (Kübra) bahsetmek isterim. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ilköğretim
matematik öğretmenliği 2018 yılında mezun oldum ve hemen ardından Anadolu Üniversitesinde yüksek lisansa başladım. Bundan 6 ay sonra Kilis Şenlikçe köyüne atandım. Evet bir buçuk sene köy öğretmeniydim. Hem yüksek lisansa devam ediyordum hem de Kilis’te öğretmenlik yapıyordum. Taa ki YLSY bursunu instagramda görene dek…
Şu an Durham üniversitesi-İngiltere’de Computer Science departmanında eğitim teknolojileri alanında matematik eğitiminde dijital oyun üzerine çalışıyorum. Mezuniyet sonrasında Türkiye Hacettepe üniversitesinde doktor öğretim üyesi olarak göreve başlayacağım.
Şimdi gelelim Fuat’a ve klavyeyi Kübra’dan devraldım :). Ben de Kübra gibi 2018 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ’den mezun oldum. Ama bölümlerimiz farklı, elektrik elektronik mühendisliği bölümünden mezunum. Üniversitede son sınıfta özel sektörde otomasyon mühendisi olarak çalışma hayatına başladım. YLSY bursu ile tanışana kadar, iki farklı kurumsal firmada yurt içi ve yurt dışı birçok projede çalışma fırsatı buldum.
Herşeyin çıkış noktası YLYS`e gelecek olursak… Kübra 2019 ağustos akşamı bana bir mesaj attı. Mesajda, “YLSY diye bir burs var hadi başvuralım, yurt dışında doktora, yüksek lisans yapma imkânı sunuyorlar” yazıyordu. Bize çıkmaz, ne yurt dışından bahsediyorsun, bizlere göklerden gelen bir karar var o da şu an yaşadığımız hayat, onu yaşayalım gitsin dedim.
Öyle böyle derken, başvuruyu tamamladık. Uzun bir süreç sonunda bursu kazandık ve sonrasında yurt dışı maceramız başladı. Kübra’ya klavyeyi tekrar vermeden önce, şuan doktora kariyerim açısından neler yaptığımdan da bahsetmek istiyorum. Edinburgh Üniversitesi Fizik ve Astronomi bölümünde yüksek enerji fiziğinde parçacık dedektörlerinin geliştirilmesi üzerine doktora yapıyorum. Umarım önümüzdeki yıllarda bir gün o doktor ünvanına bu güzel üniversiteden mezun olarak ulaşacağım. Mezuniyet sonrasında Türkiye Ankara üniversitesinde doktor öğretim üyesi olarak göreve başlayacağım.
YLSY programı hakkında özet bilgi verir misiniz?
Burs programı Atatürk zamanında kanunlaştırılmış ve o zamandan beri aktif şekilde yurt dışına öğrenci gönderilen oldukça faydalı bir burs programıdır (1929 yılında 1416 sayılı kanun: Ecnebi memleketlere talebe gönderme). Tarihte oldukça ünlü isimlerinde bu burs programından yararlandığı bilinmektedir. Necip fazıl Kısakürek, Adnan Kahveci, Sabahattin Ali, Cahit Arf gibi birçok tanınır insanlar bu burstan yararlanmıştır. Program kapsamında MEB sizin tüm masraflarını karşılıyor. Amaç yurtdışında yüksek lisans ve doktora yapıp ülkeye dönerek, ülkeye hizmet etmek ve ülkenin gelişimi için katkıda bulunmak.
Daha iyi anlamak için MEB tarafından hazırlanmış youtube videolarını bırakıyorum:
YLSY Bursuna başvuru şartları nedir?
Bursluluk programına başvurmak isteyen adaylar için hemen çok sorulan sorular linkini buraya ekleyelim. Burada hemen hemen her sorunun cevabını bulabilirsiniz. Programın en güzel yanlarından biri bursu alacak adaylar belirlenirken dil yeterlilik şartı aranmaz.
Ben özel olarak Kübra ve Fuat`ın macerasını da aktarmak istiyorum. .
Şartları karşılayan adaylar Ales puanları ve lisans not ortalamaları göz önüne alınarak yapılan hesapta üstünlüğü olan adaylar (ilan edilen kontenjan sayısının üç katı kadar aday) ÖSYM tarafından sözlü mülakata çağırılır. Sözlü sınavda alan bilgisine hâkim, iletişim becerileri güçlü, bilimsel gelişmelere açık ve akademik çalışmalara yatkın olan adaylar komisyon tarafından değerlendirilir. Tüm bu detaylar aşağılarda mevcut 🙂
Bursu kazanan Kübra ve Fuat`ın puanları aşağıdaki gibi;
Kübra, ALES 92, GNO 3,59 (Mülakat puanı 82)
Fuat: ALES 86, GNO 3,39 (Mülakat puanı 70 küsür tam emin değiliz)
Burs sonrası Türkiye`de zorunlu görev hizmetinden bahseder misiniz biraz?
Sözlü mülakattan sonra adayların, sözlü sınav ve ALES puanının %40’ı ve mezuniyet not ortalamalarının %20’si alınarak YLYS puanı hesaplanır.
Hesap sonucunda elde edilen puan 70 ve üzeri olduğunda ÖSYM sistemi üzerinden zorunlu görev hizmeti için tercih yapılabilir. Tercih yapabileceğiniz kurumlar zaten bursa başvururken belli oluyor.
Örneğin (Kübra) benim alanımda (YÖK-Eğitimde dijitalleşme) 7 kişi alanacaktı ve bu 7 kişinin döneceği üniversiteler belliydi. Üniversiteler Boğaziçi, ODTÜ, Hacettepe, Yıldız Teknik, Dokuz Eylül, Gazi ve Marmara Üniversiteleri. Bu her alan için o sene açılan ve her sene değişiklik gösteren bir durum. Şanslıydım çünkü tercih listemde hep başarılı üniversiteler vardı. Kübra mülakat sonucunda 2. oldu ve Hacettepe’ye yerleşti.
Fuat için ise YÖK-Nükleer enerji alanında 4 kişi alınacaktı. Açılan üniversiteler Mersin, Ankara, Hacettepe ve Sinop’tu. Fuat ise mülakat sonucunda 2. Olmuştu ve Ankara üniversitesine yerleşti. Dolayısıyla dönüş yerimiz Ankara (bunu ayarlamak oldukça zor, şanslıydık).
Sadece üniversite yani YÖK kadrosu olmuyor. Birçok bakanlık kadroları, TEDAŞ, Türkiye Uzay Ajansı gibi kurumlara da dönüş olabiliyor. Bunların hepsinin tercihini programın başında yapıyorsunuz. Sizin tercihinize ve o sene açılan kadrolara bağlı oluyor.
Burs kapsamında yurtdışında eğitim aldığınız yıl sayısının iki katı ve yurtiçinde aldığınız eğitim (dil eğitimi) yılı kadar Türkiye’de mecburi görev yapmak zorundasınız. Aksi takdirde devletin sizin için ödediği toplam miktarı faiziyle ödemek durumundasınız. Mesela biz Türkiye’de 1 sene dil eğitimi aldık. Sonrasında tahminen 4 sene doktora eğitimimiz sürecek. Bu hesaba göre 9 sene Türkiye’de atandığımız üniversitelerde çalışmak zorundayız. Çalışma süremiz bittiğinde işimize son verilmiyor. Diğer çalışanlarla aynı şartlara sahip olacağız (maaş, yönetmelik, şartlar vs).
Bu program için istenen İngilizce seviyesi nedir? Kübra benim hatırladığım sen burada dil kursu almıştın. Bu da YLSY programı kapsamında mı alınıyor?
Bursu alacak adaylar belirlenirken dil yeterlilik şartı aranmaz.
Başarılı adaylar eğer dil yeterliliklerini karşılayamıyorsa yurt içindeki üniversitelerde (MEB’in belirlemiş olduğu kurumlarda) 12 ay dil eğitimi alıyor.
Dil kursu sonrasında MEB İELTS`den en az 6 istiyor. Ama yurtdışındaki okullar genel olarak 6.5 – 7.0 ve üstü istiyor.
Güzel yanlardan biri yurtdışında pre-sessional dil kursu alma hakkınız olabilir. Pre-sessional dil kursu Birleşik Krallık özelinde olan kabul aldığın üniversite tarafından verilen 6-10-12 haftalık olabilen dil kursu.
İkimiz de Türkiye’de bir sene dil eğitimi aldık. Sonrasında Kübra pre-sessional kursa da gitti. Pre-sessional kurslar ücretli ve tüm ücreti MEB karşılıyor. Benim dil kursu ücretim 6500£.
Tam yeri gelmişken YLYS hangi mali destekleri kapsıyor?
-Yurt dışındaki okul ücretlerinizin tamamı,
-Sınav ücretleriniz, (IELTS, TOEFL)
-Kırtasiye giderleriniz,
-Aylık burs ödemesi,
-İlk gidiş ve dönüş uçak bileti,
-Tüm sağlık, vize, pasaport masrafları,
-Yurtdışı konferans ücretleri gibi birçok eğitim harcamalarınız bu burs tarafından karşılanır.
YLSY ile aldığınız burs sizce yeterli mi? Yoksa ekstra bir işe ihtiyaç duyuyor musunuz?
Bu durum yaşam tarzıyla ve kişiden kişiye göre değişen bir durum. Biz karı-koca bursiyer olduğumuz için kesinlikle yeterli oluyor. Ancak yine de Fuat üniversitede asistanlık yapıyor ve Kübra’da Edinburgh’ta 6 farklı öğrenciye matematik özel dersi veriyor. Bu durum gelirimizi daha da rahat hale getiriyor, aynı zamanda mesleğe dair deneyimimiz artıyor. Tabiki Avrupa’yı da geziyoruz rahat rahat.
Programın avantajlarından bir diğeri de öğrenci vizesi ile haftalık 20 saat çalışma izni olması. Birçok bursiyer arkadaş eşi ve çocuğuyla geliyor. Bursiyerin eşine dependant vize alınıyor ve bu vize türünde haftalık çalışma izni 40 saat. Çalışmak isteyen çalışıyor.
Sözlü sınav tecrübelerinizden bahseder misiniz? Bu sürece hazırlananlar için bir öneriniz var mı?
Mülakat oldukça uzun sürmüştü, aslında tüm süreci ve mülakat tecrübelerimizi anlattığımız bir youtube videomuz var aşağıya linkini ekliyorum:
Genel olarak bu işi başarabilecek misiniz psikolojik olarak o ölçülüyor diyebilirim. Onun dışında alanla ilgili sorular geliyor ve yaklaşık 45 dk. sürüyor. 3 Jüri üyesi oluyor ve size puan veriyorlar. Her alan için farklı oluyor jüri takımı.
Bu programın size sunduğu toplam öğrenim süresi ne kadar? Herhangi bir uzatma yapabiliyor musunuz?
Toplam öğretim süresi ülkeden ülkeye ve okuldan okula değişiyor.
Bizim doktora öğrenim süremiz 3 sene, 1 sene uzatabiliriz. Bu uzatma senesinde de bursumuzu yani aylık maaşımızı almaya devam ediyoruz. Ek olarak, 1 sene daha burssuz uzatma alabiliyoruz. Sonrasında eğer istersek ve kabul alabildiysek 2 sene post-doc yapabiliyoruz. Bu süreçte MEB aradan kalkıyor ve maaşımızı üniversiteden almaya başlıyoruz. Post-doc sonrasında ise artık ülkeye dönüp görev talebinde bulunmamız gerekiyor.
Program kapsamında lisansüstü öğretim sürecinizi başarılı bir şekilde tamamlayamazsanız nasıl bir yaptırım sizleri bekliyor?
En kötü kısmı bu. Bu psikolojiyle okumak en çok insanı zorlayan süreç sanırım.
Başarılı olmak zorundayız. Olamazsak devletin bizim için ödediği tüm masrafları 5 sene içinde yapılandırılmış bir şekilde geri ödememiz gerekiyor. Avrupa’da okuyanlar için bu masraf daha azken Birleşik Krallık için bu masraf çok artıyor. Çünkü Birleşik Krallıktaki tüm üniversiteler özel ve çok pahalı.
Örneğin birimizin bir senelik okul ücreti 25.000£ civarı.
Bu programın avantaj ve dezavantajları sizce nedir?
Avantajı çok fazla tabi ki. Bizim gibi iki memur çocuğunun hayalinde bile olmayan bu fırsatlara erişebilmek imkânsızdı. İstesek bile maddi olarak asla karşılayamazdık. Eğer başarılıysanız, devletin sizi desteklemesi çok büyük avantaj.
Bursun başvuru sürecinde dil şartı aramaması da büyük avantaj. Programa hak kazanan adaylar için dil bariyerini yıkmaya yönelik çok güzel olanaklar sağlanıyor.
Öğrenci vizesi ile haftalık 20 saat çalışma izni olması da avantajlı. Birçok bursiyer arkadaş eşi ve çocuğuyla geliyor. Bursiyerin eşine dependant vize alınıyor diye bahsetmiştik. Hepsi güzel fırsatlar.
Dezavantajı kesinlikle tazminata düşme korkusu. Başarılı olmak zorundayız, doktoralarımızı bitirmemiz gerekiyor, yoksa yüklü miktarda borçlarımız olacak. Ancak yurtdışına yerleşen bursiyerlerde var. Tabiki tazminatı ödüyorlar. 5 senelik bir plan çıkarıyor devlet ve eğer iş bulursanız ve geliriniz iyiyse tazminatta ödenebiliyor. Açıkçası biz ülkemize dönüp Türkiye’ye hizmet etmeyi istiyoruz.
Ülkeye dönüş yapıldığında güzel bir kariyerin sizleri bekliyor olması da büyük bir avantaj bence.
Bu süreçte yaşadığınız zorluklar neler oldu?
İşlerimizden istifa etmek, 25 yaşından sonra aktif dil öğrenmek, maddi sıkıntılar yaşamak ve bu süreçte evlenmek, yeni bir hayat kurmak zor. Bununla beraber doktora eğitimine başlamak, dil bariyeri, aileyi ve arkadaşları geride bırakmak ve konfor alanından ayrılmak gibi durumlar daha da zorlayıcıydı.
Buların yanında tek başına yurtdışında hayat kurmak oldukça zorlayıcıydı. Sağlık sistemi, kurallar, ehliyet almak, otobüse binmek bile aklınıza gelebilecek her şeyin ilkini yaşamak zorluyor insanı. Ama bir kere deneyimleyince hemen öğrenip alışıyorsunuz.
Motivasyonumuz kesinlikle kendimizi geliştirdiğimizi bilmek ve dünyanın en başarılı üniversitelerinde eğitim alabilmek oluyor. Gerçekten psikolojisi güçlü, kendine inanan ve çok çalışkan insanların yapabileceği bir burs programı denilebilir.
YLYS Bursunu Kazandıktan Sonrası...
Bu kısım başka bir macera. Kübra ve Fuat`ın İskoçya`da Dünya`nın en iyi üniversitelerinden birinde akademik kariyerlerine nasıl başladıkları da bir sonraki yazımızda. O yazımızda hem Üniversite`den kabul alma süreçlerini hem de İskoçya`daki hayatlarını konuştuk.
Maceranın devamını merak edenleri diğer yazımıza da bekleriz.
Ayrıca Kübra`nın Instagram sayfasını buraya bırakıyorum. Kendisi sizden gelecek sorulara açık.
İskoçya`daki farklı hayatlar, yeni ev maceralarımız ve daha fazlası için bizi İnstagramda takip etmeyi unutmayın! @3mutludunya
There is 1 comment
Comments are closed.